مقالات ویژه
از کنش جمعی تا جنبش اجتماعی
هر چند از عمر نظریة "جنبش‌های اجتماعی" نیم قرنی بیشتر نمی‌گذرد، امّا این مفهوم هنوز بیشتر محل نزاعی است میان نظریه‌پردازانِ این حوزه تا محل اجماع آن‌ها: نزاع در مورد توانایی‌های توضیحی‌اش، نزاع بر سر نوع کنش‌های جمعی‌ای که می‌توان ذیل این مفهوم بررسی‌شان کرد، نزاع بر سر مجموعة متغیرهایی ـ اعم از کمّی و کیفی ـ که باید مد نظر قرار داد تا از صحت و سُقم نتایج به‌دست آمده هنگام مطالعة یک مورد خاص ذیل این مفهوم اطلاع حاصل کرد و نهایتاً نزاع در مورد توانایی‌های این دست از جنبش‌ها در تغییر جوامع و تحول کنشگران یا آنچه می‌توان آن را "تولید" جامعه‌ای جدید نامید.
[متن کامل]
کارکردهای اعتراضیِ حقوق
جنبش‌های اجتماعی تقریباً همیشه با حقوق سر و کار دارند. به این دلیل که تلاش می‌کنند آنچه قانونی است را تغییر دهند: گاه به نامِ اصولِ متعالی یا با استناد به قوانین اساسی . و همچنین از آنجا که اعتراض متضمن نوعی رویارویی با حقوق است، کنشگران برای حفاظت از خودشان در مقابل سرکوب یا برای مواجهه با پیگردهای قانونی نیز به حقوق نیازمندند.
[متن کامل]
ائتلاف‌ها و تصورات در جنبش اصلاحات ایران ۱۳۷۶-۱۳۸۴
شکل‌گیری و اضمحلال ائتلاف‌ها یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها در رشته‌های مختلف علوم اجتماعی از جمله مطالعات سازمان‌ها، سیاست‌های انتخاباتی، انقلاب‌ها، منازعات قومی، ملی‌گرایی، و سیاست بین‌الملل است. حوزه جنبش‌های اجتماعی نیز توجه زیادی به موضوع ائتلاف‌ها کرده است. امروزه، بیشتر آثار در این حوزه در چارچوب الگوی فرایند سیاسی قرار می‌گیرند یعنی همان رهیافت اصلی در مطالعات جنبش‌های اجتماعی که بر نقش دولت در تسهیل یا تضعیف ائتلاف‌ها انگشت می‌گذارد. استدلال این مقاله آن است که نقش دولت به میانجی تصورات گروه‌های اپوزیسیون معنا می‌یابد: وقتی که تصورات مبنی بر فراهم آمدن فرصت به هم نزدیک می‌شوند، احتمال شکل‌گیری ائتلاف‌ها بیشتر می‌شود، حتی زمانی که کنشگران منافع یا اهدافی واگرا داشته‌باشند. و بالعکس، وقتی این تصورات از هم دور می‌شوند، ائتلاف‌ها درهم‌می‌شکنند، حتی وقتی کنشگران منافع و اهداف یکسانی داشته‌باشند. این رهیافت، با استفاده از مطالعات جنبش‌های اجتماعی درباب تصورات، نشان می‌دهد که مطالعات ائتلاف‌های فعالان حرفی نو برای عرضه به پژوهش درباره ائتلاف‌ها در حوزه‌های دیگر نیز دارد.
[متن کامل]
احراز هویت: بازنمایی جنبش‌های حفاظت از میراث در رسانه‌های جمعی ایران
درآمد
این مقاله، کنشگری در حوزة حفاظت از میراث‌ها(ی عمدتاً تاریخی و فرهنگی) در ایران را بررسی می‌کند . توجه خاص مقاله به نمونه‌ای از استفادة کنشگران این حوزه از رسانه‌های جمعی به منظور جلب توجه عمومی به این حوزه است که حوزه یا عرصه‌ای است پرمسئله. هدفِ دیگر کنشگران مذکور اقناع مقامات مسئول کشور به دست زدن به اقداماتی برای حل و فصل مسائل این حوزه بوده است.
نهاد کارفرمایی به منزلة یک کنش جمعی
هنگام رجوع به کتابشناسیِ کنش‌های جمعی، این تصور به محقق دست می‌دهد که مطالعات در این حوزه منحصر به گروه‌هایی است "تحت سلطه" که توسط جنبش‌های اجتماعی نمایندگی می‌شوند - خواه طبقة کارگر باشد و خواه آنچه به آن‌ها جنبش‌های اجتماعیِ جدید می‌گویند. حتی کوچک‌ترین گروه‌ها، تاریخ‌نگارانِ خود و جامعه‌شناسان خود را دارند. اما در حوزة گروه‌های اجتماعی‌ای که به آن‌ها گروه‌های غالب می‌گوئیم (منظور عمدتاً آن گروه‌هایی است که موقعیت‌های کلیدی را در حوزة اقتصاد در اختیار دارند)، تحقیقات، دستِ کم در فرانسه بسیار نادر هستند. تعدادی تحقیق هجوآمیز و افشاگرانه داریم که در واقع دانش، یا بهتر بگوئیم فقدان دانشِ عمومی در زمینة گروه‌های منفعتی را همراهی می‌کنند و هدف‌شان توصیف آن چیزی است که در فرانسه با کلمة "کارفرما" بیان می‌شود.
[متن کامل]
احزاب و جنبش‌های اجتماعی: یک بستر و دو رؤیا؟
برخلاف تصور رایج، شکل حزبیِ فعالیت سیاسی از سابقه‌ای کوتاه و پیشینه‌ای محدود در تاریخ سیاست‌ورزی برخوردار است. سابقه‌ای کوتاه به این معنا که شکلِ حزبی سیاست‌ورزی در اواسط قرن نوزدهم در آمریکا و انگلستان شکل گرفت و حتی در فرانسه ـ البته به علت ممنوعیت قانونی ـ تا اواخر آن قرن هنوز شکل غالب فعالیت سیاسی نبود. و پیشینه‌ای محدود، به این معنا که به جز در کشورهای اروپایی و آمریکا، این شکل مشخص از سیاست‌ورزی تقریباً پس از جنگ دوم جهانی بود که در سایر کشورهای جهان عمومی شد.
[متن کامل]